top of page

Gmina Łaszczów

Fotografie z kolekcji własnej.... 

Inne źródła 

Łaszczów w 1906 roku, na lamach czasopisma Ziarno (numer 8 i 9) 

Panorama Łaszczowa z 1906 roku

Siedziba rodu Szeptyckich w Łaszczowie, rok 1906. Ostatni potomek rodu Łaszczów, biskup Józef Łaszcz, założył w Łaszczowie około roku 1736 kolegium z kościołem dla Jezuitów, projekt wsparł hrabia Kuropatnicki, krewny Łaszczów, znakomitą biblioteką oraz funduszami. Kolegium to odpowiednio przerobione, stało się siedzibą Szeptyckich. W 1906 roku z kościoła w pobliżu byłego kolegium położonego, pozostawały jeszcze ruiny.

Generał Stanisław Maria hrabia Szeptycki, ze sztabem 11 listopada 1918 roku, syn właściciela majątków Łabunie i Łaszczów.
Stanisław Maria hrabia Szeptycki generał armii austriackiej a następnie generał broni Wojska Polskiego. 
Od lipca do października 1916 był dowódcą III Brygady Legionów Polskich, następnie do kwietnia 1917 – komendantem całości Legionów. Do maja 1918 – generał-gubernator w Lublinie. Z funkcji tej ustąpił w proteście przeciw oddaniu Ziemi Chełmskiej Ukrainie w traktacie brzeskim. Od października 1918 r. dowodził podległemu dowództwu niemieckiemu Polnische Wehrmacht.
Od listopada 1918 – w Wojsku Polskim, następca gen. Tadeusza Rozwadowskiego na stanowisku Szefa Sztabu Generalnego, funkcję sprawował do marca 1919. W wojnie 1920 był dowódcą Frontu Północno-Wschodniego i 4. Armii. W roku 1923 – przez kilka miesięcy pełnił funkcję ministra spraw wojskowych. 
Stanisław Maria jeden z pięciu braci zawsze czuł się Polakiem, choć pochodził z jednego ze starszych rodów Rusi. Jeszcze w 1469 roku król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził prawa Fiodora z Szeptyc oraz jego wnuków Fiodora, Hliba i Sienka do posiadania dóbr Szeptyce. Ten ruski, w swoich korzeniach, ród dobrze przysłużył się Rzeczypospolitej. 
Nazwisko Szeptycki nosił ciągnący pod Wiedeń rotmistrz pancerny Stefan. Jego syn został później biskupem przemyskim. Porucznik Wincenty Szeptycki brał udział w sławnej szarży pod Somossierą.
W początkach XIX wieku ród był w pełni spolonizowany. Jeszcze w XVIII stuleciu Szeptyccy zmienili obrządek na rzymskokatolicki. Dziadkiem braci Szeptyckich był sam Aleksander Fredro. Najbardziej znanym bratem Stanisława był metropolita halicko-lwowski Andrej Szeptycki. Andrej Szeptycki staje się wkrótce duchowym przywódcą odradzającego się ukraińskiego ruchu narodowego. Mimo początkowej nieufności ze strony działaczy ukraińskich (znowu nam Polaka przysłali!), szybko zdobywa ich uznanie i szacunek. Szeptycki zakłada we Lwowie Ukraińskie Muzeum Narodowe, pomaga założyć pismo Mołodaja Ukrajina. W jego ślady idzie również, o cztery lata młodszy, brat Kazimierz hrabia Szeptycki. W 1910 roku zmienia obrządek na greckokatolicki, również wybierając życie zakonne i przyjmując imię Klemens. Przed tym prowadził intensywną działalność polityczną , ukończył uniwersytet w Insbrucku. I on wybiera powrót do źródeł – jest Ukraińcem. Pozostali dwaj bracia generała Stanisława Szeptyckiego czują się Polakami (razem było siedmioro braci, jednak dwóch najstarszych nie doczekało wieku dorosłego). Mimo krańcowo różnych czasami wyborów – w życiu prywatnym, Szeptyccy trzymali się razem. 
Lata drugiej wojny światowej, mimo różnych wyborów, były dla nich tragiczne. 27 września 1939 roku żołnierze sowieccy rozstrzelali w rodowym majątku Szeptyckich w Przyłbicach, brata Andrija – Leona Szeptyckiego wraz z żoną Jadwigą, kolekcjonerką i miłośniczką pieśni ukraińskich. Było to świadome pośrednie uderzenie w metropolitę Andrija, wymierzone przez komunistyczną władzę sowiecką.
Bratanek i zarazem chrześniak metropolity, noszący to samo imię (syn Leona), Andrzej Szeptycki był klerykiem rzymskokatolickim. Będąc dopiero na pierwszym roku w seminarium we Lwowie, jako oficer rezerwy, otrzymał zezwolenie biskupa na udanie się na front. Zginął w Katyniu. 19 czerwca 1940 roku gestapo zamęczyło w Rotundzie zamojskiej drugiego z braci Szeptyckich, Aleksandra – właściciela majątków Łabunie i Łaszczów. Był on jedną z pierwszych ofiar pacyfikacji zamojszczyzny.
Następny z braci Szeptyckich – błogosławiony Kazimierz (o. Klemens – wyniesiony na ołtarze przez papieża Jana Pawła II) był archimandrytą zakonu Studytów Uniowskiej Ławry. Aresztowany w 1947 roku przez władze sowieckie, był początkowo przetrzymywany w Przemyślanach, a następnie na podstawie decyzji orzeczenia Specjalnego Kolegium KGB w Kijowie – skazany na długoletnie więzienie o zaostrzonym reżimie we Włodzimierzu nad Klaźmą. Zmarł w tym więzieniu 1 maja 1951 roku.
Rok wcześniej w rodzinnym Korczynie zmarł generał Stanisław Szeptycki. W latach 1945 – 1950 był prezesem Polskiego Czerwonego Krzyża.
Sam metropolita Andrij Roman hrabia Szeptycki zmarł 1 listopada 1944 roku, wkrótce po wkroczeniu Armii Czerwonej do Lwowa. Ostatnie lata spędził na wózku inwalidzkim w pałacu biskupim opodal katedry św. Jura. Jego działalność w latach II wojny światowej – to temat na odrębne opracowanie. W swoim pojęciu stał konsekwentnie po stronie narodowego ruchu ukraińskiego, lawirował pomiędzy zmieniającymi się okupantami, nie zapominał jednak o przykazaniach Bożych. W swoim pałacu biskupim przechowywał Żydów – podobne dyspozycje wydał i innym strukturom kościelnym. Po śmierci żegnały go tłumy lwowian. W ostatniej drodze towarzyszyła mu kompania honorowa wojsk sowieckich. Spoczął w podziemnej krypcie archikatedry św. Jura we Lwowie. Po kilku latach władze sowieckie urządziły w krypcie magazyn...Więcej o rodzie Szeptyckich, a także ich powiązaniach Habsburgami przeczytamy na stronie- http://www.kuriergalicyjski.com/index.php/redakcjapoleca/1056-szeptyccy-habsburgowie-i-inni

Łaszczów i okolice 1940/41. Fotografie z kolekcji Dobri Dobrieva z Bułgarii.

Inwentarz miasta Łaszczowa z 1749 roku. Zainteresowanych tematyką, ale także osoby poszukujące korzeni, a także zwykłych ciekawskich, zachęcamy do pobrania i przestudiowania tego wyjątkowo czytelnego dokumentu. W komentarzu kilka przykładowych stron... link-   http://bazy.oss.wroc.pl/kzc/pobdjvu.php?fond_141_d_1/E_a_rkps_1282.djvu

Inventory of the city of Łaszczów from 1749. Those interested in the subject, but also people looking for roots, as well as ordinary curious, we encourage you to download and study this extremely readable document. In the commentary, several examples of pages

bottom of page